W dwóch katowickich dzielnicach – Zawodziu i Brynowie – na początku grudnia oddane zostały do użytku centra przesiadkowe. Oba powstały w miejscu dawnych pętli tramwajowych, oba były wspólnymi inwestycjami miasta Katowice i spółki Tramwaje Śląskie S.A.

W poniedziałek 7 grudnia 2020 r. w Zawodziu, a dzień później w Brynowie oficjalnie oddano do użytku centra przesiadkowe, będące elementami Katowickiego Systemu Zintegrowanych Węzłów Przesiadkowych. Prace budowlane trwały od 2018 roku, a w trakcie realizacji, w obu przypadkach Wykonawcy napotkali na szereg utrudnień, które spowodowały późniejsze niż pierwotnie planowano zakończenie robót i większe ich koszty – odpowiednio ok. 95,2 mln zł CP Zawodzie i ok. 89,4 mln zł CP Brynów. Co ważne, obie inwestycje realizowane były przy dofinansowaniu środkami unijnymi, obie we współpracy miasta Katowice i spółki Tramwaje Śląskie S.A. – W naszym zakresie znalazły się przede układy torowe i sieciowe w obu centrach przesiadkowych, a wartość tych zadań wyniosła ok. 11,3 mln zł dla Zawodzia i blisko 9,5 mln zł dla Brynowa – wylicza Bolesław Knapik, prezes Zarządu spółki Tramwaje Śląskie S.A. Tyle o kosztach, teraz pora na przedstawienie obu inwestycji.

Podstawowym celem budowy obu węzłów było zatrzymanie potoku samochodów wjeżdżających do centrum Katowic od wschodu (Zawodzie) i południa (Brynów) oraz integracja komunikacji autobusowej i tramwajowej. Dla pasażerów komunikacji miejskiej ważne jest, że autobusy zatrzymują się na nowych przystankach i z nich na zasadzie „drzwi w drzwi” można przesiąść się na tramwaj – lub odwrotnie. Nie bez przyczyny węzły w Katowicach zlokalizowane zostały w rejonach pętli tramwajowych, gdyż zarówno układy torowe pętli, jak i linie tramwajowe łączące pętle z obszarem centralnym Katowic zostały gruntownie zmodernizowane i przebudowane, umożliwiając sprawne prowadzenie ruchu tramwajów w sposób niezależny od warunków ruchu samochodowego. Zakłada się, że powiązanie wysokiej jakości infrastruktury węzłów i taboru tramwajowego, szybki przejazd tramwajem, wysoka częstotliwości kursowania tramwajów oraz brak opłat za postój na parkingach, stanowić będą realną alternatywę dla dojazdu samochodem do centrum Katowic, zarówno pod względem czasu podróży i łatwości zaparkowania samochodu, a także kosztów podróży. – W te założenia wpisujemy się poprzez przeprowadzoną w poprzednich latach szeroką modernizację infrastruktury torowo-sieciowej na terenie Katowic oraz zakup nowych niskopodłogowych tramwajów. Kontynuujemy podążanie tą ścieżką rozwoju także obecnie i w najbliższej przyszłości, kupując kolejne nowoczesne tramwaje i przygotowując do modernizacji ostatnie niezmodernizowane jeszcze odcinki torowisk – zauważył prezes Bolesław Knapik.

Na terenie centrum przesiadkowego w Zawodziu znajduje się parking dla 405 samochodów, których kierowcy, po zaparkowaniu, będą mogli kontynuować podróż do centrum tramwajem. W skład inwestycji w Brynowie wchodzi trzykondygnacyjny parking o pojemności 492 miejsc wraz z systemem informacji o zajętości parkingu, a także parking naziemny o pojemności 50 miejsc postojowych dla funkcji Park & Ride. Parkingi przy centrach przesiadkowych funkcjonują w godzinach od 4:00 do 24:00, co jest powiązane z kursami komunikacji publicznej. – Aby zachęcić do korzystania z transportu publicznego musimy stwarzać komfortowe warunki. Takie dają nam właśnie centra przesiadkowe, które umożliwia transport łączony, najczęściej dojazd samochodem na parking i dojazd do centrum miasta komunikacją miejską. Chcemy już dziś zachęcać kierowców do testowania centrów przesiadkowych. Na czas pandemii można parkować na ich terenie bez konieczności posiadania biletów. Gdy obostrzenia zostaną zniesione, parkowanie pozostanie bezpłatne na podstawie dowolnego biletu zakodowanego na karcie ŚKUP – zapowiedział Marcin Krupa, prezydent Katowic. Podczas pandemii, w okresie testowym, kierowcy wjeżdżający na parking centrum przesiadkowego nie muszą nic robić. Szlaban podnosi się automatycznie przy wjeździe i wyjeździe.

Na terenie centrów przesiadkowych znajdują się także zadaszone parkingi dla rowerów, a wiosną pojawią się tam stacje rowerów miejskich. W obu przypadkach pasażerowie mają do dyspozycji budynki dworcowe z zapleczem sanitarnym a perony przykrywają olbrzymie dachy, pozwalające na przemieszczanie się między peronami “suchą stopą”. Na miejscu są także miejsca postojowe dla autobusów, a kierowcy i motorniczowie otrzymali nowoczesne zaplecza socjalne. – Centra przesiadkowe sprawdziły się w innych europejskich miastach. Ich powstanie jest ważne z punktu widzenia budowy systemu zrównoważonej mobilności miejskiej, a jest to jedno z największych wyzwań przed którym stoi cała nasza Metropolia. Celem jest to, by odkorkować ulice naszych miast z ruchu kołowego, a to przyczyni się również do poprawy jakości powietrza. Miasto Katowice jest pierwszym miastem GZM, gdzie powstaje cała sieć centrów przesiadkowych. Wiemy już, że kolejne tego typu inwestycje będą realizowane również w Gliwicach i Zabrzu – powiedział Kazimierz Karolczak, przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Otwarcie centrów przesiadkowych w Zawodziu i Brynowie spowodowało także korekty rozkładów jazdy tramwajów i autobusów. Rozkłady mogą się jeszcze zmieniać, a szczegółowe informacje w tym względzie na bieżąco publikuje na swojej stronie internetowej Zarząd Transportu Metropolitalnego.

red (oprac. na podstawie inf. UM Katowice, grafiki ZTM, zdjęcie Tramwaje Śląskie S.A.)